ادبیات فارسی | دانشنامه کاملی از تحلیل شعر، سبکشناسی، تاریخ ادبیات فارسی
ابوتمام (به عربی: أبو تمام) یکی از شاعران برجسته عرب در قرن سوم هجری قمری (حدود ۸۰۱ تا ۸۴۱ میلادی) است. او به خاطر سبک خاص و نوآوری‌های ادبی‌اش شناخته می‌شود. در این بخش از وب سایت ادبیات فارسی، به معرفی و توضیح بیو گرافی ابوتمام – abutamamanvari می پردازیم. با ما همراه باشید تا با این موضوع بیشتر آشنا شوید.
| نام | حبیب بن أوس الطائی (أبو تمام) |
|---|---|
| تولد | حدود 807 میلادی |
| مرگ | 845 میلادی در موصل |
| محل تولد | جاسم (سوریه امروزی) |
| ملیت | سوریه |
| حرفه | شاعر |
بیوگرافی ابوتمام
ابوتمام (به عربی: أبو تمام) یکی از شاعران برجسته عرب در قرن سوم هجری قمری (حدود ۸۰۱ تا ۸۴۱ میلادی) است. او به خاطر سبک خاص و نوآوری‌های ادبی‌اش شناخته می‌شود.
ابوتمام کیست
نام کامل :حبیب بن أوس الطائی (أبو تمام)
متولد : 807 میلادی
محل تولد : سوریه
زندگی ابو تمام
زندگی ابو تمام، یکی از برجسته‌ترین شاعران عصر عباسی، داستان مردی است که از طبقه‌ای پایین برخاست و با استعداد شعری خود، جایگاهی بلند در دربار خلفای عباسی یافت.
در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. پدرش ابتدا مسیحی بود و پس از اسلام آوردن نام خود را به “أوس” تغییر داد. ابو تمام در جوانی برای کسب علم و معاش به مصر رفت و مدتی در قاهره زندگی کرد
ملیت ابوتمام
او در قرن سوم هجری (۹ میلادی) در منطقهٔ جاسم واقع در جنوب سوریهٔ امروزی (نزدیک دمشق) به دنیا آمد و به قبیلهٔ طَیّ نسبت داده می‌شود، هرچند برخی مورخان گفته‌اند که اصل و نسب او ممکن است عربی خالص نبوده باشد و حتی پدرش در ابتدا مسیحی بوده و بعداً مسلمان شده است.
ابوتمام شاعر
أبو تمام یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین شاعران عرب در دوران عباسیان بود. او نه‌تنها شاعر بود، بلکه با گردآوری یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های شعر عربی، یعنی کتاب الحماسة، جایگاهی بی‌نظیر در تاریخ ادب عرب پیدا کرد.
دیوان ابوتمام
دیوان ابو تمام مجموعه‌ای است از اشعار شخصی او که در قالب‌های مختلف شعری سروده شده و نشان‌دهنده‌ی اوج بلاغت، عمق فکری و توانایی او در به‌کارگیری صنایع ادبی است. این دیوان، در کنار «کتاب الحماسة»، یکی از منابع اصلی شناخت سبک شعری و اندیشه‌های اوست.
ویژگی‌های دیوان ابوتمام
-
استفاده‌ی هنرمندانه از بدیع (آرایه‌های ادبی: جناس، طباق، استعاره و…)
-
اشعار او اغلب فلسفی، فکری، پیچیده و معنابردار هستند.
-
از پیشگامان آوردن تفکر و تعقید (پیچیدگی) به شعر عربی کلاسیک بود.
-
برخلاف شاعران سنتی‌تر، احساسات را با تعقل و زبان فاخر بیان می‌کرد.
بهترین اشعار ابوتمام
شعر فتح عموریه (از مشهورترین اشعار تاریخ عرب)
این شعر در سال 223 هجری (843 میلادی) در مدح خلیفه المعتصم عباسی و پیروزی‌اش بر شهر بیزانسیِ عموریه سروده شد:
السَّيفُ أصدقُ إنباءً من الكتبِ
في حدّه الحدُّ بين الجدّ واللعبِ
ترجمه: شمشیر، راستگوتر از کتاب‌هاست/در لبه‌اش مرز میان جدی و بازی است
نشان‌دهنده‌ی تضاد بین خواسته‌های درونی و واقعیت زندگی، و روح همیشه بلندپرواز شاعر.
ابوتمام اهل کجاست
ابو تمام (حبیب بن أوس الطائی) اهل شهر جاسم در منطقهٔ حَوران (جنوب سوریهٔ امروزی) بود.
زندگینامه ابوتمام
انوری، یکی از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌زبان، در قرن پنجم هجری قمری (حدود ۱۰۵۰ تا ۱۱۳۰ میلادی) زندگی می‌کرد. انوری در نیشابور، یکی از شهرهای تاریخی ایران، به دنیا آمد. انوری به عنوان شاعری برجسته شناخته می‌شود و در دیوان خود انواع شعرها از جمله غزل، قصیده و رباعی را دارد.او در اشعارش به ستایش پادشاهان و شخصیت‌های بزرگ زمانه‌اش پرداخته و در دربارها مورد احترام بوده است
خانواده ابوتمام
ابو تمام در خانواده‌ای نسبتاً گمنام و ساده به دنیا آمد. پدرش، بنابر برخی روایات، اصلاً مسیحی بود و بعداً مسلمان شد. ابو تمام از نوجوانی علاقه زیادی به علم و ادب داشت. برای کسب دانش به مصر رفت و مدتی در فسطاط (قاهره قدیم) کار می‌کرد و آب به نمازگزاران می‌داد. در همان زمان به حلقه‌های ادبی و شعر علاقه‌مند شد.
او شاعری بود که مضمون‌های تازه، تفکر فلسفی، و زبان پیچیده را وارد شعر عربی کرد. پس از پیروزی خلیفه المعتصم در جنگ با روم شرقی و فتح شهر «عموریه»، ابو تمام قصیده‌ای سرود که بسیار مشهور شد.
عکس ابوتمام
آثار ابوتمام
ابو تمام، علاوه بر این‌که شاعر بزرگی بود، نقش مهمی نیز در گردآوری و تدوین شعر عربی ایفا کرد. آثار او ترکیبی از شعر شخصی و تألیفات ادبی هستند که بر تاریخ ادبیات عرب تأثیر عمیقی گذاشتند.
مجموعه شعرهای شخصی او است.
مضامین دیوان شامل:
-
مدح: ستایش خلفا، بزرگان و فرمانروایان
-
حماسه: شعرهای پرشور درباره شجاعت، جنگ و افتخار
کتاب الحماسة مهم‌ترین اثر تألیفی ابو تمام و یکی از شاهکارهای ادبیات عرب.
شعر ابوتمام
بیت آغازین فتح عموریه
السيف أصدق إنباءً من الكتبِ
في حدّه الحد بين الجد واللعبِ
ترجمه: شمشیر راستگوتر از کتاب‌هاست/در لبه‌اش، حد و مرز میان جد و بازی است
ابو تمام در این بیت می‌گوید که قدرت و واقعیت‌های جنگ و مبارزه، بیش از هر نوشته یا نظریه‌ای حقیقت را نشان می‌دهند. لبه شمشیر نمادی است از جدیت و واقعیت تلخ زندگی که نمی‌توان آن را انکار کرد.
قد يُدرِكُ المتأني بعض حاجته
وقد يكون مع المستعجل الزللُ
ترجمه: گاه شکیبا به خواسته‌اش می‌رسد/و گاه عجول دچار لغزش می‌شود
ابو تمام در این بیت به اهمیت صبر و تأمل اشاره می‌کند و هشدار می‌دهد که عجله کردن ممکن است به شکست و اشتباه منجر شود.
ابوتمام شاعر قرن چندم است
ابو تمام شاعر برجسته‌ی قرن ۳ هجری (سدهٔ ۹ میلادی) است.
ديوان الحماسة (Kitāb al‑Ḥamāsah)
مشهورترین اثر او، Ḥamāsah، مجموعه‌ای شامل 884 قطعه شعر کوتاه است که از دوره‌های مختلف جمع‌آوری شده‌اند و در ده باب موضوعی تنظیم شده‌اند: فروسَت، ادب، مدح، هجا، عاشقانه، و غیره
این اثر نخستین آنتولوژی شعر عرب بود که توسط یک شاعر، نه فقط یک لغوی، گردآوری شد و بعدها آثار مشابه زیادی به نام حماسة ساخته شد.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
بیوگرافی والت ویتمن – Walt Whitman بیوگرافی المتنبی – Al Motanabi بیوگرافی ویلیام وردزورث – William Wordsworth
شاعر سوریه ای با شعر هایی زیبا