بیوگرافی المتنبی – Al Motanabi

 المتنبی، از شاعران برجسته عرب در قرن چهارم هجری بود که در دربار سیف‌ الدوله حمدانی در حلب زندگی میکرد و اشعار فراوانی در مدح او سرود. در این بخش از وب‌ سایت ادبیات فارسی، به معرفی و توضیح بیوگرافی المتنبی می‌ پردازیم. با ما همراه باشید تا با این موضوع بیشتر آشنا شوید.​

بیوگرافی المتنبی

ابوالطیب المتنبی به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ ترین، برجسته‌ ترین و تأثیر گذارترین شاعران عرب‌ زبان، جایگاه ویژه‌ای در ادبیات جهان دارد. بسیاری از اشعار او به بیش از بیست زبان زنده دنیا ترجمه شده‌اند. بخش عمده‌ای از سروده‌هایش به مدح پادشاهان و امیرانی اختصاص دارد که در طول زندگی خود با آنان دیدار داشته است.

المتنبی کیست 

نام کامل : أحمد بن الحسين بن الحسن بن عبد الصمد الجعفي الكوفي الكندي

متولد : 915 میلادی 303 هجری قمری

محل تولد : کوفه، عراق

المتنبی چه کسی هست

المتنبی از سن 9 سالگی سرودن شعر را آغاز کرد و از همان دوران کودکی به سبب هوش فراوان و طبع شوخ به یکی از شخصیت ها و بزرگان ادبی  شناخته شد. او به شعرهای خود افتخار می‌کرد و در بسیاری از آن‌ها روحیه‌ای خودستایانه به چشم می‌خورد. در میان مضامین شعری‌اش، می‌توان به شجاعت، تأملات فلسفی دربارهٔ زندگی و توصیف‌های دقیق از صحنه‌های نبرد اشاره کرد.

ملیت المتنبی

پابلو ملیت المتنبی عرب بود.

المتنبی اهل کجاست

المتنبی اهل کوفه، یکی از شهرهای تاریخی عراق است.

المتنبی

المتنبی در دورانی زندگی می‌کرد که خلافت عباسی رو به ضعف نهاده بود و نشانه‌های فروپاشی آن نمایان شده بودند. در این دوره، بسیاری از ولایت‌ های اسلامی از نظر سیاسی و نظامی استقلال یافته و از خلافت عباسی فاصله گرفته بودند.

زندگینامه المتنبی

المتنبی در سال ۳۳۶ هجری قمری، به سیف‌الدوله، شاهزاده‌ی ادب‌ دوست و شاعر پیشه‌ی خاندان حمدانی در شمال سوریه، پیوست و به دربار او راه یافت.
در آن زمان، سیف‌ الدوله سرگرم نبردهای مداوم با امپراتوری بیزانس در آسیای صغیر بود و المتنبی نیز در بسیاری از این جنگ‌ها او را همراهی می‌کرد.

زندگی المتنبی

المتنبی در طول نه سال اقامت خود در دربار سیف‌ الدوله، برجسته‌ترین و مشهورترین سروده‌هایش را خلق کرد. و بیشتر زندگیش را در آنجا گذراند.

المتنبی زندگی نامه

المتنبی پس از جدایی از سیف‌ الدوله، به دربار کافور اخشیدی در مصر پیوست. با این حال، کافور به نیات و بلند پروازی‌های او اعتماد نکرد و آن‌ها را تهدیدی برای جایگاه سیاسی خود دانست. المتنبی با درک اینکه امیدش برای تبدیل شدن به یک دولتمرد برآورده نخواهد شد، در سال ۳۴۹ هجری قمری مصر را ترک کرد. پس از خروج از مصر، او کافور را در اشعار خود با زبانی تند و طنزآمیز به باد انتقاد گرفت. 

آثار المتنبی

آثار المتنبی عمدتاً در قالب دیوان شعری گردآوری شده‌اند که شامل مجموعه‌ای از قصاید، قطعات، و سروده‌های حکمی و حماسی اوست. اشعار وی از حیث زبان، ساختار و مضمون از شاهکارهای برجستهٔ ادبیات عرب به شمار می‌روند.

دیوان المتنبی

دیوان المتنبی مجموعه‌ای از اشعار و قصاید این شاعر برجسته عرب است که در طول زندگی‌اش سروده شده‌اند. این دیوان با دربرگرفتن صدها بیت در قالب‌های سنتی، به‌ویژه قصیده، از غنی‌ترین و ارزشمندترین آثار در ادبیات عربی محسوب می‌شود.  

خصوصیات شعری المتنبی

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های ستایش‌نامه‌های المتنبی، به‌کارگیری مبالغه و اغراق است. او در مدایح خود بیشتر بر ستودن ویژگی‌های معنوی مانند دلاوری، سخاوت، قدرت، دانش و تدبیر تأکید می‌کرد و کمتر به ویژگی‌های مادی و ظاهری مانند زیبایی ظاهری، ثروت، خانواده و فرزندان می‌پرداخت. 

اشعار و ضرب المثل های المتنبی

خود شیفتگی و خودستایی المتنبی بارها برای او مشکل‌ساز شده و احتمالاً یکی از عوامل منجر به کشته شدنش بوده است. این ویژگی را می‌توان در اشعارش مشاهده کرد که اغلب لحنی متکبرانه و غرورآمیز دارند.  

نمونه هایی از اشعار المتنبی 

این بیت به تمجید از دلاوری و سخاوت سروده شده است.
و لحظت المنه فسلن مواهبا      و لمست منصله فسال نفوسا

این بیت در ستایش علی، پیشوای شیعیان سروده است.
و اذا استطال الشیء قام بنفسسه      فصفات ضوء الشمس تذهب باطلا

این بیت در وصف فضایل خود سروده است.
انا الذی نظر الاعمی الی ادبی      و اسمعت کلماتی من به صمم

نمونه اشعار حکیمانه المتنبی

و اذا اتتک مذمتی من ناقص         فهی الشهادة لن بانّی کاملُ
انام ملء جفونی عن شواردها      ویسهر الخلق جراها ویختصم
و جاهل مده فی جهله ضحکی     حتی اتته ید فراسه وفم

معنی بیت اول: و اگر سرزنش از سوی نادانان به تو برسد، این همان گواهی است که تو کامل و بی‌نقص هستی.
معنی بیت دوم: چشم‌هایم را از خواب و آرامش به‌خاطر افکار و اندیشه‌های پراکنده‌ام پر کرده‌ام، و مردم به خاطر این افکار و خیال‌ها بیدار می‌مانند و با من به جدل و مجادله می‌پردازند.
معنی بیت سوم: هرگز به جاهل به خاطر نادانی‌اش نخند، تا زمانی که دست بر سرش و دهانش برسد.

علت قتل المتنبی

علت قتل المتنبی، شعری بود که در هجو مردی به نام «ضبه اسدی» سروده بود. ضبه و عمویش فاتک اسدی نقشه‌ای برای تعقیب المتنبی، پسرش محسد و غلامش در نزدیکی بغداد کشیدند.
ابن رشیق معتقد است که وقتی المتنبی فرصتی برای فرار یافت، مهاجمان برخی از اشعار قوی او درباره شجاعت را برایش خواندند و به‌ این ترتیب او را مجبور کردند که با آنها بجنگد. المتنبی در نهایت در سال ۳۵۴ هجری قمری همراه با یارانش در نبرد کشته شد.

آثار المتنبی پس از مرگ

پس از مرگ المتنبی در سال ۳۵۴ هجری قمری، آثارش همچنان جایگاه برجسته‌ای در ادبیات عرب حفظ کرد و به یکی از منابع اصلی شعر کلاسیک عربی تبدیل شد. دیوان اشعار او به صورت گسترده گردآوری، تصحیح و منتشر گردید و شاعران و ادیبان نسل‌های بعدی از سبک و مضامین وی الهام فراوان گرفتند.

المتنبی

المتنبی از برجسته‌ترین شاعران تاریخ ادبیات عرب است که با نبوغ بی‌نظیر، زبان روان و اشعاری پرمحتوا، جایگاهی ویژه در شعر کلاسیک عربی به دست آورد. او تنها یک شاعر بزرگ نبود، بلکه نمادی از شجاعت، حکمت و غرور ملی محسوب می‌شود.
اشعار المتنبی سرشار از مضامینی چون افتخار، فلسفه زندگی، دلاوری و خودستایی است که تأثیر عمیقی بر فرهنگ و ادبیات عرب برجای گذاشته‌اند. شخصیت او پیچیده و چندلایه بود؛ غرور و اعتماد به نفس بالایش بارها مشکلاتی برایش ایجاد کرد، اما همین ویژگی‌ها او را به شاعری بی‌همتا و فراموش‌ نشدنی تبدیل نمود.

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

بیوگرافی دیلن تامس – Dylan Thomasبیوگرافی ویلیام وردزورث – William Wordsworthنویسندگان بزرگ با پایان تلخ

مطالعه بیشتر