جایزه نوبل ادبیات

جایزه نوبل ادبیات، یکی از تاثیر گذار ترین جوایز جهانی است. در این بخش از وب‌ سایت ادبیات فارسی، به معرفی و توضیح جایزه نوبل ادبیات می‌ پردازیم. با ما همراه باشید تا با این موضوع بیشتر آشنا شوید.​

جایزه نوبل ادبیات چیست

جایزه نوبل ادبیات یکی از معتبرترین و جهانی‌ ترین جوایز ادبی دنیاست که هر سال توسط آکادمی سوئد به نویسندگانی اهدا می‌ شود که آثارشان از نظر ادبی، انسانی و هنری در سطحی برجسته قرار دارند. این جایزه از وصیت‌ نامه آلفرد نوبل، مخترع دینامیت و نیکوکار سوئدی، بنیان گذاشته شد.

جایزه نوبل ادبیات چقدر است

مبلغ این جایزه بسته به سرمایه‌ گذاری و سودآوری بنیاد نوبل در هر سال متفاوت است. در سال‌ های اخیر، این مبلغ حدود ۱۱ میلیون کرون سوئد (معادل تقریباً ۱ میلیون دلار آمریکا) بوده است. علاوه بر مبلغ نقدی، مدال طلای نوبل و یک دیپلم رسمی نیز به برنده اهدا می‌ شود.

جایزه نوبل ادبیات به چه کسانی تعلق می‌ گیرد

این جایزه به نویسندگانی تعلق می‌ گیرد که آثارشان به‌ گونه‌ ای قابل توجه به «ادبیات در راستای تعالی آرمان انسانی» کمک کرده باشد. زبان اثر، ملیت نویسنده یا سبک ادبی محدودیتی ایجاد نمی‌ کند. معیار اصلی، تأثیر گذاری ادبی و عمق انسانی اثر است.

جایزه نوبل ادبیات در کدام سال برنده‌ ای نداشت

در طول تاریخ، در چند سال اهدا نشد، از جمله در سال‌ های جنگ جهانی اول و دوم. به‌ طور مشخص، در سال‌ های ۱۹۱۴، ۱۹۱۸، ۱۹۳۵، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ هیچ نویسنده‌ ای این جایزه را دریافت نکرد.

برنده جایزه ادبی نوبل ۱۹۹۳

در سال ۱۹۹۳، تونی موریسون، نویسنده برجسته آمریکایی آن را دریافت کرد. او نخستین زن آفریقایی‌ تبار بود که این افتخار را کسب کرد. آثار موریسون چون «محبوب» و «آواز سلیمان» با نگاهی ژرف به رنج‌ های سیاه‌ پوستان آمریکا نوشته شده‌ اند.

نوبل ادبیات ۲۰۲۳

در سال ۲۰۲۳، یون فوسه (Jon Fosse) از نروژ بود؛ نویسنده‌ ای با سبکی مینیمالیستی، فلسفی و تئاتری. او به خاطر نثر منحصر‌ به‌ فرد و آثار عمیقاً انسانی‌ اش در قالب نمایشنامه و رمان، این جایزه را از آن خود کرد.

نوبل ادبیات ۲۰۲۴

تا لحظه نگارش این مقاله (ژوئن ۲۰۲5)، هنوز برنده نوبل ادبیات ۲۰۲۴ معرفی نشده است. این جایزه معمولاً در ماه اکتبر (مهرماه) اعلام می‌ شود.

برندگان ایرانی جایزه نوبل ادبیات

تا کنون هیچ نویسنده ایرانی موفق به دریافت نشده است. با وجود نامزد شدن و محبوبیت جهانی برخی نویسندگان ایرانی نظیر صادق هدایت، محمود دولت‌ آبادی، سیمین دانشور و گلشیری، این جایزه هنوز به ادبیات فارسی تعلق نگرفته است.

تنها ایرانی برنده جایزه نوبل در چه رشته‌ ای بود

تنها ایرانی، شیرین عبادی است که در سال ۲۰۰۳ جایزه نوبل صلح را به خاطر تلاش‌ هایش در دفاع از حقوق بشر، به‌ ویژه حقوق زنان و کودکان، دریافت کرد.

چه کسانی در ایران جایزه نوبل گرفتند

از نظر تابعیت، تنها شیرین عبادی به‌ عنوان یک ایرانی موفق به دریافت این جایزه شده است. اما دانشمندان و چهره‌ هایی با اصالت ایرانی در خارج از کشور نیز در عرصه‌ های علمی جهانی افتخاراتی داشته‌ اند، اگرچه مستقیماً جایزه نوبل دریافت نکرده‌ اند.

برندگان جایزه نوبل ادبیات

در این لیست فقط برندگان برخی از سال ها موجود است.

لیست کتاب‌ های جایزه نوبل ادبیات

در ادامه، برخی از معروف‌ ترین کتاب‌ هایی که توسط برندگان نوبل نوشته شده‌ اند:

• «صد سال تنهایی» اثر گابریل گارسیا مارکز (برنده ۱۹۸۲)
  
• «بیگانه» اثر آلبر کامو (برنده ۱۹۵۷)
  
• «دریا درون» اثر خوزه ساراماگو (برنده ۱۹۹۸)
  
• «گرسنگی» اثر کنوت هامسون (برنده ۱۹۲۰)
  
• «محبوب» اثر تونی موریسون (برنده ۱۹۹۳)
  
• «خاک خوب» اثر پرل باک (برنده ۱۹۳۸)

بهترین کتاب‌ هایی که جایزه نوبل گرفتند

در فهرست آثار ماندگار ادبیات جهان که این جایزه را را برای نویسنده‌ اش به ارمغان آورد، می‌ توان به کتاب‌ های زیر اشاره کرد:

• «یادداشت‌ های زیرزمینی» و «برادران کارامازوف» اثر داستایفسکی (اگرچه نوبل نگرفت اما بسیار تأثیرگذار بود)
  
• «پیرمرد و دریا» اثر ارنست همینگوی – ساده اما عمیق
  
• «خانه ارواح» اثر ایزابل آلنده (نامزد دائمی، ولی برنده نشد)
  
• «کوری» از ژوزه ساراماگو – رمان تمثیلی و تحسین‌ شده جهانی
  

جایزه نوبل ادبیات ترکیه

تنها نویسنده ترک‌ زبانی که تاکنون موفق به دریافت نوبل ادبیات شده، اورهان پاموک است. او در سال ۲۰۰۶ این جایزه را به خاطر بازتاب فرهنگ شرق و غرب در آثارش و نثر فلسفی و پست‌ مدرنش دریافت کرد. رمان‌ های «نام من سرخ» و «برف» از مهم‌ ترین آثار او هستند.

جایزه نوبل ادبیات ایرانی

هرچند ادبیات فارسی با پیشینه‌ ای هزار ساله از بزرگ‌ ترین گنجینه‌ های ادبی جهان است، اما تا امروز موفق به دریافت نوبل ادبیات نشده. دلایلی چون ترجمه محدود، سانسور، و عدم دسترسی جهانی به آثار فارسی از موانع اصلی این موفقیت هستند.

جایزه نوبل ادبیات امسال

در سال ۲۰۲۵، هنوز اهدا نشده است. مراسم معمولاً در مهرماه برگزار می‌ شود. پیش‌ بینی‌ ها و نامزدهای احتمالی هر سال، از منابع ادبی معتبر منتشر می‌ شوند.

چگونه جایزه نوبل ادبیات بگیریم

برای دریافت نوبل ادبیات، شرایط زیر ضروری است:

• خلق آثاری ادبی با تأثیرگذاری جهانی و ارزش انسانی
  
• معرفی از سوی اعضای آکادمی، استادان ادبیات، برندگان قبلی یا نهادهای رسمی ادبی
  
• ترجمه آثار به زبان‌ های بین‌ المللی
  
• استمرار در خلاقیت، شهرت ادبی، و نقدهای معتبر جهانی

جایزه نوبل ادبیات

جایزه نوبل ادبیات نه‌ تنها یک نشان افتخار فردی بلکه نشانه‌ ای از تأثیرگذاری فرهنگی و جهانی یک اثر یا نویسنده است. با توجه به پیشرفت ادبیات معاصر فارسی و تلاش نویسندگان جوان، امید می‌ رود روزی نام یک ایرانی نیز در فهرست این برندگان جای گیرد.

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

خلاصه کتاب بینوایانجوایز هفت اقلیممعرفی کتاب سمفونی مردگان

مطالعه بیشتر