ادبیات فارسی | دانشنامه کاملی از تحلیل شعر، سبکشناسی، تاریخ ادبیات فارسی
آرایه ادبی تناسب از نوع معنوی است و زمانی به کار می رود که چند واژه با ارتباط معنایی در کنار هم بیایند. در این بخش از وب سایت ادبیات فارسی، به معرفی و توضیح آرایه ادبی تناسب می پردازیم. با ما همراه باشید تا با این موضوع بیشتر آشنا شوید.
آرایه ادبی تناسب چیست
آرایه ادبی تناسب یکی از آرایه های معنوی در زبان و ادب فارسی است. این آرایه زمانی شکل می گیرد که چند واژه در یک جمله یا بیت از نظر مفهومی با یکدیگر ارتباط داشته باشند، اما این ارتباط لزوماً مربوط به یک گروه معنایی خاص نیست. هدف تناسب، ایجاد هارمونی و هماهنگی ذهنی در متن است.
ویژگی های آرایه تناسب
- ایجاد هماهنگی بین مفاهیم مختلف
- تقویت معنای ضمنی در شعر یا نثر
- قابل استفاده در متون توصیفی و احساسی
آرایه تناسب مثال
- برو کار می کن، مگو چیست کار
که سرمایه جاودانی است کار
تناسب: کار، سرمایه، جاودانی همگی مفاهیمی در ارتباط با تلاش و آینده هستند. - بهار و باد و باران و زمین سبز و شاداب است
تناسب: واژه های بهار، باد، باران و زمین سبز، در مفهوم رشد و طراوت طبیعی مشترک اند. - سایه ابر سیاه از رخ خورشید فتاد
تناسب: واژه های سایه، ابر، خورشید همگی در حوزه ی پدیده های آسمانی پیوند معنایی دارند.
تفاوت آرایه تناسب و مراعات نظیر
- آرایه تناسب: کافی ست واژگان با هم ارتباط مفهومی داشته باشند؛ مثلاً خاک، غم، جدایی.
- آرایه مراعات نظیر: واژگان باید در یک حوزه معنایی مشخص و دسته بندی شده باشند؛ مثلاً چشم، ابرو، لب.
آرایه تناسب در شعر
در متون کلاسیک و مدرن فارسی، تناسب نقش مهمی در زیباشناسی جمله دارد. در متون توصیفی، عرفانی، یا فلسفی، این آرایه کمک می کند تا مفاهیم به صورت غیرمستقیم منتقل شوند.
آرایه تناسب
آرایه تناسب یکی از ظریف ترین ابزارهای ادبی برای پیوند دادن مفاهیم مختلف در متن است. این آرایه به زیبایی، انسجام و تاثیر گذاری بیشتر نوشته کمک می کند.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
آرایه مراعات نظیرساختار آرایه حسن تعلیلآرایه ادبی اسلوب معادله
